انواع اعتبار اسنادی (LC) راهی مطمئن برای تضمین پرداخت‌ها و مدیریت ریسک‌ها

در دنیای تجارت بین‌المللی، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای خریداران و فروشندگان، مدیریت ریسک‌های مالی و اطمینان از انجام صحیح تراکنش‌ها است. اعتبارات اسنادی (Letter of Credit) که به اختصار LC نامیده می‌شود، به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی برای تضمین پرداخت‌ها در معاملات جهانی، نقش کلیدی ایفا می‌کند. این ابزار مالی به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به اعتماد متقابل کامل، معاملات خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند.

اعتبار اسنادی، قراردادی است که توسط یک بانک (بانک صادرکننده) به درخواست خریدار صادر می‌شود و تعهد می‌کند که پس از ارائه اسناد مطابق با شرایط تعیین‌شده، مبلغ معامله به فروشنده پرداخت شود. این مکانیسم، فروشنده را مطمئن می‌سازد که وجه کالای خود را دریافت خواهد کرد و هم‌زمان به خریدار اطمینان می‌دهد که کالا یا خدمات دقیقی که سفارش داده، تحویل داده خواهد شد.

استفاده از LC به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و انطباق با استانداردهای بین‌المللی (مانند UCP 600)، به یکی از محبوب‌ترین روش‌های پرداخت در معاملات صادرات و واردات تبدیل شده است. با این حال، انواع مختلفی از اعتبارات اسنادی وجود دارد که هر یک متناسب با نیازها و شرایط خاص معاملات طراحی شده‌اند. از اعتبارات اسنادی تجاری و آماده به کار گرفته تا اعتبارات قابل انتقال و گردان، هر کدام نقش ویژه‌ای در تجارت جهانی ایفا می‌کنند.

در ادامه این مقاله، به بررسی کامل انواع اعتبار اسنادی، ویژگی‌ها، مزایا و معایب هر نوع و همچنین موارد استفاده از آن‌ها خواهیم پرداخت. اگر به دنبال راه‌حلی مطمئن برای مدیریت پرداخت‌ها و کاهش ریسک‌های مالی در معاملات خود هستید، مطالعه این مطلب به شما کمک خواهد کرد تا با ابزارهای مناسب آشنا شوید و تصمیم‌گیری بهتری داشته باشید.

انواع ال سی چیست؟

انواع ال سی شامل موارد زیر خواهد شد:

• ال سی تجاری یا LC استاندارد
• ال سی صادرات
• ال سی واردات
• ال سی قابل انتقال
• ال سی غیرقابل انتقال
• ال سی قابل فسخ
• ال سی غیرقابل فسخ
• ال سی آماده به کار
• ال سی تایید شده
• ال سی تایید نشده
• اعتبار اسنادی گردان
• اعتبار نامه مسافرتی

درباره ال سی تجاری یا LC استاندارد بدانید

این روش، یک روش پرداخت مستقیم است که در آن بانک صادرکننده پرداخت‌ها را برای ذینفع انجام می‌دهد.یعنی بانک پرداخت به موقع و کامل به فروشنده را تضمین می‌کند و انجام می‌هد.
در مقابل، اعتبار اسنادی آماده به کار، یک روش پرداخت ثانویه است که در آن بانک تنها زمانی پول را به ذینفع پرداخت می‌کند که دارنده ال سی نتواند در زمان مشخص پرداخت را انجام دهد. در‌‌این حالت بانک پرداخت تمام یا باقی مانده مبلغ را از طرف خریدار پوشش می‌دهد.

ال سی صادرات/ واردات

بسته به‌‌اینکه چه کسی از آن استفاده ‌‌می‌کند، تبدیل به LC صادراتی یا وارداتی ‌‌می‌شود. صادرکننده آن را اعتبار اسنادی صادرکننده می‌نامد، در حالی که واردکننده آن را اعتبار اسنادی واردکننده می‌نامد.

ال سی قابل انتقال

در حالی که یک LC یک ابزار قابل معامله نیست، اسناد مبادله‌‌ای که تحت آن تنظیم می‌شود قابل معامله است. اعتبار قابل انتقال اعتباری است که به ذینفع اجازه ‌‌می‌دهد تمام یا بخشی از پرداخت را به تامین کننده دیگری در زنجیره یا هر ذینفع دیگری منتقل کند.‌‌این روش معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که ذینفع فقط یک واسطه برای تامین کننده واقعی باشد. چنین LC به ذینفع اجازه می‌دهد اسناد خود را ارائه کند اما پول را بیشتر منتقل کند. 

چنین LC باید به وضوح نشان دهد که یک LC "قابل انتقال" است.

ال سی غیرقابل انتقال

اعتبار اسنادی که اجازه انتقال پول به شخص ثالث را نمی‌دهد. ذینفع تنها دریافت کننده پول است و نمی‌تواند از اعتبار اسنادی برای پرداخت به کسی استفاده کند.

ال سی قابل فسخ

ال سی قابل فسخ اعتباری است که شرایط و ضوابط آن توسط بانک صادرکننده قابل اصلاح یا لغو است.‌‌این لغو بدون اطلاع قبلی به ذینفعان امکان پذیر است.

این نوع ال سی‌ها اغلب مورد استفاده قرار ن‌‌می‌گیرند زیرا ذینفع هیچ گونه تضمینی از بانک دریافت نمی‌کند.

ال سی غیرقابل فسخ

اعتبار غیر قابل فسخ، اعتباری است که شرایط و ضوابط آن نه قابل اصلاح و نه قابل فسخ است. از‌‌این رو، بانک افتتاح کننده متعهد به تعهدات مندرج در LC است.

ال سی آماده به کار

این اعتبار اسنادی تضمین می‌کند که بانک در صورت عدم پرداخت توسط خریدار، پرداخت را انجام دهد. پس از انجام کلیه شرایط اگر فروشنده ثابت کند که پرداخت توسط خریدارانجام نشده است، بانک باید به پول را فروشنده پرداخت کند. به طور خلاصه،‌‌این ال سی تراکنش را تسهیل ن‌‌می‌کند، اما پرداخت را تضمین ‌‌می‌کند. کاملا شبیه ضمانت نامه بانکی است. 

ال سی تایید شده

در ال سی تایید شده علاوه بر بانک صادرکننده، یک بانک ثانویه هم اعتبار اسنادی را تضمین می‌کند. بانک دوم بانک تأیید شده توسط فروشنده است. در صورتی که دارنده و بانک صادرکننده از پرداخت امتناع کنند، بانک تأییدکننده پرداخت را تحت اعتبار اسنادی تضمین می‌کند. بانک صادرکننده در معاملات بین المللی معمولاً‌‌این ترتیب را درخواست می‌کند.

‌‌این مزیت به ویژه زمانی ارزشمند است که مشتری در یک محیط اقتصادی ناپایدار قرار داشته باشد. فقط LC غیر قابل برگشت قابل تایید است.

ال سی تایید نشده

اعتبار اسنادی که فقط توسط بانک گشاینده تضمین ‌‌می‌شود و نیازی به ضمانت نامه بانک دوم ندارد. بیشتر اعتبارات اسنادی، اعتبار اسنادی تایید نشده هستند.

اعتبار اسنادی گردان

هنگا‌‌می‌که یک LC واحد، برای پوشش چندین تراکنش به جای صدور یک LC جداگانه برای هر معامله صادر ‌‌می‌شود، LC گردان نامیده ‌‌می‌شود. آنها را ‌‌می‌توان بیشتر به دو دسته مبتنی بر زمان (‌‌می‌تواند تجمعی یا غیر تجمعی) و مبتنی بر ارزش طبقه بندی کرد.

این نوع اعتبارنامه به مشتری‌‌این امکان را می‌دهد که هر تعداد تراکنش را برای یک محدوده مشخص و در یک دوره زمانی خاص انجام دهد، به‌‌این معنی که پس از هربار تراکنش و پرداخت، اعتبار مشتری به اعتبار اولیه بازمی‌گردد.

اعتبار نامه مسافرتی

برای کسانی که به خارج از کشور می‌روند،‌‌این اعتبارنامه تضمین می‌کند که بانک‌های صادرکننده به قوانینی که در برخی بانک‌های خارجی انجام می‌شود، احترام می‌گذارند.

تفاوت اعتبار اسنادی تجاری و اعتبار اسنادی گردان چیست؟

به عنوان یکی از رایج‌ترین اشکال اعتبار اسنادی، اعتبار اسنادی تجاری زمانی است که بانک مستقیماً به ذینفع یا فروشنده پرداخت می‌کند. در مقابل، اعتبار اسنادی گردان را می‌توان برای پرداخت‌های متعدد در یک بازه زمانی خاص استفاده کرد. به طور معمول،‌‌این موارد برای مشاغلی استفاده می‌شود که یک رابطه مداوم دارند، با محدودیت زمانی ترتیب معمولاً یک سال.

اعتبار رویتی

اعتبار اسنادی که در صورت ارائه مدارک مورد نیاز پرداخت را مطالبه ‌‌می‌کند. طبق‌‌این LC، اسناد در صورت مشاهده / با ارائه اسناد صحیح قابل پرداخت است. بانک اسناد را بررسی ‌‌می‌کند و در صورتی که مدارک دارای شرایط نامه باشد به ذینفع پرداخت ‌‌می‌کند. 

به عنوان مثال، یک تاجر می‌تواند برات را به همراه اعتبار اسنادی دیداری به وام دهنده ارائه کند و بلافاصله وجوه لازم را بگیرد. اعتبار اسنادی دیداری فوریتر از سایر انواع اعتبار اسنادی است.

اعتبار پذیرش/ اعتبار زمانی

اعتبارهایی که پس از مدتی تنظیم و قابل پرداخت هستند، برات یوزانس نامیده می‌شوند. تحت اعتبار پذیرش،‌‌این صورت‌حساب‌های یوزانس پس از ارائه پذیرفته می‌شوند و در نهایت در سررسید مربوطه مورد احترام قرار می‌گیرند.

به عنوان مثال، یک شرکت مواد را از یک تامین کننده خریداری می‌کند و کالا را در همان روز دریافت می‌کند. صورتحساب همراه با ارسال کالا تحویل می‌شود، اما شرکت ممکن است تا 30 روز فرصت داشته باشد تا آن را پرداخت کند.‌‌این دوره 30 روزه نشان دهنده استفاده از فروش است.

ال سی پشت سر هم

ال سی پشت سر هم یک LC است که معمولاً یک واسطه را در یک معامله درگیر ‌‌می‌کند. دو اعتبار اسنادی وجود دارد که اولی توسط بانک خریدار برای واسطه و دو‌‌می‌توسط بانک واسطه برای فروشنده صادر ‌‌می‌شود. 

 در یک اعتبار پشت سر هم، صادرکننده (ذینفع) از بانکدار خود درخواست می‌کند که به نفع تامین کننده خود یک LC صادر کند تا مواد خام، کالا را بر اساس LC صادراتی دریافتی خود تهیه کند.‌‌این نوع LC به اعتبار Back-to-Back معروف است.

مثال: یک صادرکننده هندی یک LC صادراتی از مشتری خارج از کشور خود در هلند دریافت می‌کند. صادرکننده هندی با بانکدار خود تماس می‌گیرد و درخواست صدور LC به نفع تامین کننده محلی مواد اولیه خود می‌کند. بانک یک LC صادر می‌کند که توسط LC صادراتی پشتیبانی می‌شود.

ال سی با عبارت قرمز

اعتبار اسنادی که بخشی از آن را قبل از ارسال کالا یا انجام خدمات به ذینفع پرداخت ‌‌می‌کند. پیش پرداخت در قبال تأییدیه کتبی فروشنده و رسید پرداخت ‌‌می‌شود. 

ال سی با عبارت سبز

ال سی که به فروشنده پیش پرداخت ‌‌می‌کند نه تنها در مقابل تعهد کتبی و رسید نیست بلکه مدرکی دال بر انبار کردن کالا نیز هست. 

ال سی پرداخت معوق

ال سی که پرداخت را پس از یک دوره مشخص تضمین ‌‌می‌کند. بانک ممکن است اسناد را زودتر بررسی کند، اما پرداخت به ذینفع پس از گذشت زمان توافق شده انجام ‌‌می‌شود. همچنین به عنوان Usance LC شناخته ‌‌می‌شود. 

ال سی پرداخت مستقیم

اعتبار اسنادی که در آن بانک صادرکننده مستقیماً به ذینفع پرداخت ‌‌می‌کند و سپس از خریدار ‌‌می‌خواهد که مبلغ را بازپرداخت کند. ذینفع ممکن است با خریدار تعامل نداشته باشد.

ال سی داخلی

اعتبار اسنادی داخلی برای معاملات در کشور اصلی استفاده ‌‌می‌شود.

در دنیای تجارت بین‌المللی، اعتبارات اسنادی (LC) به عنوان ابزاری مؤثر برای مدیریت ریسک‌های مالی و اطمینان از صحت تراکنش‌ها شناخته می‌شود. این مکانیسم به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به اعتماد کامل متقابل، با اطمینان به انجام معاملات بپردازند. اعتبار اسنادی با تضمین پرداخت توسط بانک، فروشندگان را از دریافت وجه کالا مطمئن و خریداران را از دریافت کالای صحیح و مورد نظر خود آسوده خاطر می‌کند. با انعطاف‌پذیری بالا و انطباق با استانداردهای بین‌المللی، LC یکی از محبوب‌ترین روش‌های پرداخت در تجارت جهانی محسوب می‌شود.